Metafi
در دنیای امروز که به سرعت در حال دیجیتالی شدن است، روزبهروز مرزهای بین دنیای واقعی و مجازی کمرنگتر میشوند. در این میان، مفهوم جدیدی به نام متافای (MetaFi) ظهور پیدا کرده که نویدبخش تحولی عظیم در نحوه زندگی، کار و تریدینگ ماست.
متافای به طور خلاصه، به یک دنیای مجازی سهبعدی و متاورسی اشاره دارد که در آن، کاربران میتوانند با یکدیگر تعامل داشته باشند، به خلق و تبادل محتوای دیجیتال بپردازند و تریدینگ و سرگرمی را درآنواحد تجربه کنند.
MetaFi برای اولین بار در ابتدای سال ۲۰۲۲ توسط صرافی ارزهای دیجیتال بایننس ارائه شد. در این مقاله مفصل به معرفی متافای، بررسی متافای و نحوه کارکرد آن میپردازیم. برای آشنایی بیشتر با آن با ما همراه باشید.
Metafi چیست؟
MetaFi برگرفته از دو مفهوم متاورس (Metaverse) و امور مالی غیرمتمرکز (Decentralized Finance) است. این دو فناوری جدید همگرا شده و بهعنوان یک پیشرفت پیشگامانه ظاهر شدهاند. متافای با ترکیب متاورس و دیفای، عناصر تعاملی آنها را هم با هم ادغام کرده و الگوی جدیدی را برای تعاملات مالی در فضاهای مجازی ایجاد میکند. در واقع، اصطلاح MetaFi به ابزارهای مالی غیرمتمرکز در متاورس اشاره دارد.
هر نوع محصول، پروتکل یا خدماتی که به تعامل مالی بین NFTها و توکنهای قابلتعویض کمک میکند، میتواند متافای در نظر گرفته شود.
متافای چگونه کار میکند؟
متافای با ادغام پروتکلهای مختلف DeFi بستر مناسبی را برای کاربران جهت مدیریت داراییها، تریدینگ، دریافت وام و کسب سود فراهم میکند. در واقع، متافای مانند یک داشبورد برای فعالیتهای DeFi شماست و همه خدمات را از یک رابط واحد در اختیار شما قرار میدهد.
به طور خلاصه، متافای به دنبال ایجاد یک سیستم مالی غیرمتمرکز در دنیای متاورس است.
ویژگی اصلی MetaFi قابلیت همکاری آن است؛ به عبارت دیگر، کاربران را به یک بلاک چین یا پروتکل خاص محدود نمیکند. در عوض، دسترسی آنها به طیف گستردهای از خدمات DeFi را فراهم کرده و به کاربران اجازه میدهد بازده خود را به حداکثر برسانند و سرمایهگذاری خود را متنوع کنند.
MetaFi از دردسترسبودن ابرداده یا متادیتا (Metadata) برای داراییهای روی بلاک چین برای افزایش قابلیت همکاری استفاده میکند. بهعنوانمثال، متادیتا یک NFT احتمالاً شامل لینکی به هنر مربوطه است. افزودن متادیتا به تراکنش بیت کوین (BTC) نیز امکانپذیر است و به شما امکان میدهد دادههای رمزگذارینشده را به آن اضافه کنید.
هدف متافای ادغام طیف گستردهای از عملکردهای بلاک چین در یک اکوسیستم متای واحد است که به دلیل استانداردهای متادیتا که در بسیاری از پلتفرمها و بلاک چینها استفاده میشود، قابلتعامل خواهد بود. MetaFi میتواند از ترکیبی از ارزهای غیرقابلتعویض و قابلتعویض و مکانیسمهای حاکمیت اجتماعی مانند سازمانهای مستقل غیرمتمرکز (DAO) استفاده کند. ادغام این رمزارزهای اولیه چندگانه، یک اقتصاد موازی تمامعیار ایجاد کرده و از بلاک چین برای خدمت به مردم در سراسر جهان استفاده میکند.
بنابراین، متافای با ایجاد و تقویت یک اکوسیستم جدید بر اساس پارامترهای متادیتا تعریف شده مبتنی بر داراییهای دیجیتال، به دنبال پذیرش انبوه فناوری وب ۳ و بلاک چین است. این امر به نوبه خود، کاربردهای Web3 و بلاک چین را گسترش خواهد داد.
اگر استانداردهای متادیتا ایجاد شود که در هر بلاک چین قابل استفاده باشد، داراییها توسط ماشین قابل خواندن و مرتب شدن خواهند بود. اگر همه بلاک چینها دارای یک استاندارد متادیتای یکپارچه باشند، هر بلاک چین، متادیتای خود را به طور مشابه نمایش میدهد. در چنین حالتی، برای مثال، یک بازار NFT ممکن است شروع به شناسایی و مرتبسازی NFT از چندین بلاک چین کند.
داشتن استانداردهای متادیتای مشابه میتواند منجر به پروژههای پایدار و قابل همکاری شود. MetaFi همچنین شامل حاکمیت اجتماعی، مانند سازمانهای غیرمتمرکز خودمختار (DAOs) میشود. ترکیب همه این مؤلفهها میتواند یک اکوسیستم موازی کاملاً کاربردی ایجاد کند که با استفاده از بلاک چین به کاربران در سراسر جهان خدمات میدهد.
اجزای متافای
ساختار متافای را میتوان به کمک سه عنصر اصلی که آن را پایهریزی میکنند، درک کرد:
- بنیاد: بنیاد مثل بلوکهای ساختمانی هر سیستم متافای است و مهمترین بخش آن به حساب میآید. این بخش شامل فریمورکهای هستهای میشود که نقش راهحلهای لایه صفر، یک و دو را ایفا میکنند. این فریمورکها از منطق برنامهای و امنیت مشترک برای توسعه اپلیکیشنهایی استفاده میکنند که روی آنها اجرا میشوند.
- دیفای: دیفای شامل اپلیکیشنهای مالی میشود که روی فریمورکها یا پروتکلهای اصلی اجرا میشوند. شما میتوانید آنها را به عنوان لگوهای پولی در نظر بگیرید که به عنوان برنامههای غیرقابلتوقفی عمل کرده و از قراردادهای هوشمند برای فعال کردن پویاییهای مالی پیچیده استفاده میکنند.
- ورسها (Verses): ورسها مجموعهای از قلمروها یا ورسهای موازی هستند که با هم متاورس رو تشکیل میدهند. لایههای بنیادی ورسها با توجه به سازگاری و انتقال ارزش مقرونبهصرفه، به دنیای مجازی مختلف متصل میشوند.
به بیان سادهتر، بنیاد زیرساخت هستهای رو فراهم میکند، دیفای امور مالی را کنترل میکند و ورسها دنیای مجازی متاورس رو تشکیل میدهند. این سه عنصر با هم کار میکنند تا تجربه مالی جذابی را در محیط مجازی متاورس ایجاد کنند.
دیفای در متاورس
با توجه به پتانسیل عظیم متاورس، فرصتهای سرمایهگذاری در آن تریلیونها دلار ارزشگذاری شده است. بلومبرگ اینتلیجنس (Bloomberg Intelligence) معتقد است که متاورس تا اوایل سال ۲۰۲۴ میتواند به یک بازار ۸۰۰ میلیارد دلاری تبدیل شود؛ در حالی که ارزش سیتی، یکی از بزرگترین ارائهدهندگان خدمات مالی در جهان، تا سال ۲۰۳۰ تنها میتواند ۸ تا ۱۳ تریلیون دلار افزایش یابد.
در این زمینه، سیتی اضافه کرده است که تامین مالی متاورس (MetaFi) احتمالاً ترکیبی از تأمین مالی غیرمتمرکز (Defi)، تأمین مالی متمرکز (CeFi) و تامین مالی سنتی (TradFi) با محصولات جدید است که به طور خاص برای رفع نیازهای منحصربهفرد طراحی شدهاند. اکوسیستم جدید بر اساس پارامترهای متادیتای استانداردشده ساخته شده است. خدمات مالی از تشکیل سرمایه اولیه گرفته تا حمایت از تریدینگ در متاورس، میتواند نقش مهمی در تکامل داشته باشد.
در واقع، وقتی نوبت به متاورس و امور مالی غیرمتمرکز در دنیای مجازی میرسد، کمبودی در فرصتهایی برای کشف وجود ندارد. اقتصاد در حال توسعه مالی غیرمتمرکز در حال حاضر به مرز ۱۰۰ میلیارد دلار رسیده است که نشاندهنده تمایل گسترده به این بخش از ارزهای دیجیتال است. نزدک (Nasdaq)، بازار سهام پیشرو ایالات متحده، همچنین دارای یک شاخص کریپتویی برای ردیابی محصولات دیفای به نام Defix (DEFX) است.
کاربرد متافای چیست؟
کاربردهای زیادی را میتوان برای متافای بیان کرد. در زیر مهمترین آنها را شرح میدهیم:
متاورس
دنیای مجازی در اصل یک فضای دیجیتال سهبعدی است که برای تحقق اهداف کاری، اجتماعی، گیمپلی، بازرگانی و غیره مفید بوده و امکان تقلید از دنیای اصلی و جنبههای آن وجود ندارد. متاورس اغلب شامل عنصری از زمین کمیاب به نام NFT است که دنیای واقعی را نمایش میدهد. در این زمین، شرکتها خدمات توسعه NFT را برای تسهیل خرید، ترید و ایجاد NFTهای رایگان به کاربران دریافت میکنند. بهعنوانمثال، Decentraland و Sandbox دو نام مشهور در پروژههای سطح بالای متاورس هستند.
این دنیای مجازی همچنین فرصتهایی را برای ملاقات، بازی، معاشرت یا انجام فعالیتهای دیگر برای کاربران فراهم میکند. برخی از غولهای بازار مانند والمارت وجود دارند که چشمانداز خرید مجازی را برای مشتریان خود پایهریزی کردهاند. متاورس همچنین طیف گستردهای از امکانات مانند NFTهای پوشیدنی، مواد مصرفی و غیره را با کمک برنامه NFTs در واقعیت مجازی ارائه میدهد.
مارکت پلیس
مارکت پلیسهای NFT به عنوان مکانهای دیجیتال غیرمتمرکز شناخته میشوند که تعادل بین عرضه و تقاضا را همراه با امکان کشف NFT، ترید رایگان و انتشار مستقیم NFT حفظ میکنند. در اینجا، NFTها داراییهای مالی محسوب میشوند و مالکیت هر یک از آنها مشخص است. این پلتفرم برای همه افرادی که به دنبال خرید و فروش NFT هستند، مانند آیتمهای درون بازی، پوشیدنیهای مجازی، زمینهای مجازی و غیره مناسب است.
مارکت پلیسها توسط بلاک چین پشتیبانی میشوند و بسته به اینکه از کدام بلاک چین استفاده میشود، میتوان همان نوع NFTها را در بازار NFT مبادله کرد. بازارهای NFT مبتنی بر متافای با هدف بهبود عملکرد و افزایش قابلیتهای پلتفرم برای تجربه کاربری بهتر استفاده میشوند.
ییلد فارمینگ NFT
امروزه تولید سود از طریق NFTها حسابی موردتوجه قرار گرفته است. به این صورت که وامگیرندگان از NFTها به عنوان وثیقه وام استفاده کرده و پس از دریافت وام، آن را در جای دیگری با سود بالاتر سرمایهگذاری میکند.
همچنین، NFTهایی وجود دارند که با داشتن قابلیتهای خاص، به صاحبانشان اجازه میدهند تا با استیکینگ آنها، سود کسب کنند یا آنها را به دیگران اجاره دهند. برای مثال، گیمرها میتوانند آیتمهای باارزش و گرانقیمت بازیهای خود را به سایر گیمرها اجاره دهند. در این حالت، صاحب NFT در قبال اجاره دادن آن، بخشی از درآمد شخص اجارهکننده یا مبلغی ثابت را به عنوان اجاره دریافت میکند.
فن توکن
اگر تا حالا از بایننس یا کوین بیس استفاده کردهاید، حتماً با اصطلاح «توکن هواداری» یا «فن توکن» آشنا هستید. این توکنها هم نوع قابلمعاوضه (Fungible) و هم غیرقابلمعاوضه (Non-Fungible) دارند و به کاربرها مزایای مختلفی نظیر عضویت در جامعههای VIP، دسترسی به رویدادهای خاص و حق رأی را ارائه میدهند. علاوهبراین، امکان ضرب (مینت کردن) و معامله این توکنها در مارکت پلیسها هم وجود دارد.
آینده متافای چگونه پیشبینی میشود؟
ایده متافای این است که بهترین ویژگیهای متاورس و دیفای را با هم ترکیب کرده و سیستم مالی جذابی را ایجاد کند. MetaFi همچنین قادر است تریدینگ را در خود ادغام کند تا کاربران را قادر به تبادل و عملکرد لحظهای، بدون توجه به مرزهای جغرافیایی، کند. بااینحال، بسیاری از افراد از وجود چنین امکانی اطلاع ندارند.
اگرچه مفهوم متافای هنوز برای برخی از مشاغل تعریف نشده است، اما اگر بهدرستی مورداستفاده قرار گیرد، به زودی به رسمیت شناخته میشود و فرصتهای متعددی را برای شرکتها به ارمغان میآورد. کسبوکارها در حالی که منتظر فرصتهایی هستند که توسط متافای به وجود میآیند، میتوانند از مزایای متاورس بهره برده و دنیای واقعی و دنیای مجازی را به هم پیوند دهند.
پیشبینی شما درباره متافای چیست؟ آیا میتواند به سرعت جای خود را میان کاربران و کسبوکارها باز کند؟